- Genelkurmay Başkanlığı ve Başkomutanlık, Anayasanın Yürütme bölümün 117. maddesinde düzenlenmiştir.
- 2017 yılı Anayasa Değişiklikleri ile 117. madde de değişiklikler yaşanmıştır. Geçmiş düzenlemelerden bahsedilmek üzere madde metninin güncel hali üzerinden anlatım yapılacaktır.
Madde 117 –Başkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi varlığından ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur.
Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı, Cumhurbaşkanı sorumludur.
Cumhurbaşkanınca atanan Genelkurmay Başkanı; Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaşta Başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.
- Anayasaya göre Başkomutanlık;
- TBMM’nin manevi varlığından ayrılamaz.
- Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur.
- Savaşta Başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanlığı namına Genelkurmay Başkanı yerine getirir.
- Cumhurbaşkanının bu kapsamda TBMM’ye karşı sorumlulukları da bulunmaktadır. Buna göre Cumhurbaşkanı,
- Milli güvenliğin sağlanmasından ve
- Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasında TBMM’ye karşı sorumludur.
- 2017 yılı Anayasa Değişikliği ile Genelkurmay Başkanının göreve gelme usulünde de değişiklikler yapılmıştır. Yeni düzenlemelere göre, Genelkurmay Başkanı doğrudan Cumhurbaşkanı kararnamesiyle Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Düzenlemeden önceki halinde ise Bakanlar Kurulunun önerisiyle Cumhurbaşkanı tarafından atanıyordu.
- Benzer şekilde düzenlemeden önceki halinde Genelkurmay Başkanı, Başbakana karşı sorumluyken yeni düzenlemede ise Cumhurbaşkanına karşı sorumludur.
- Milli Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı arasındaki ilişkide yeniden düzenlenmiştir. Buna göre önceki düzenlemede Milli Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarına ilişkin görev ve yetki ilişkileri kanunla düzenlenebilirken artık yeni düzenlemeyle Cumhurbaşkanı kararnamesiyle de düzenlenebilir.
- Bir diğer husus ise 2010 yılında yapılan değişikliklerle kabul edilmiştir. Bu değişiklikle birlikte artık bu kişilerin görevleriyle ilgili suçtan dolayı yargılaması Yüce Divandan tarafından yapılacaktır.
- Genelkurmay Başkanı,
- Kara Kuvvetleri Komutanı,
- Hava Kuvvetleri Komutanı,
- Deniz Kuvvetleri Komutanı, Yüce Divan tarafından yargılanabilir.
Reklam
