Süreler ve Adli Tatil

Süreler

• Süreler 6100 sayılı HMK’da genel hükümler başlığı altında altıncı bölümde düzenlenmiştir.
• Süreler, kanuni süreler ve hakimin tayin ettiği süreler olarak ikiye ayrılabilir. Bunların dışında kesin sürelerde vardır ve kesin süreler kanunda belirlenmiş olup değiştirilemezler.

Kanuni Süreler

• Kanunun öngördüğü sürelerdir. Kanuni süreler kural olarak kesindir.
• Hakim bu süreleri uzatamaz veya kısaltamaz. Ancak kanunun açıkça belirttiği hallerde süreleri uzatıp kısaltabilir.
• Hakim kanuni sürenin geçip geçmediğini kendiliğinden gözetir.
• Süresi içinde yapılmayan bir işlemin sonradan yapılması kural olarak mümkün değildir.

Hakimin Tayin Ettiği Süreler

• Kanunda sürenin belirtilmesi için hakim öngörüldüğü takdirde söz konusu süreleri hakim belirler. Ancak hakimin belirlediği süreler kural olarak kesin değildir.
• Hakim tayin ettiği süreyi uzatabilir veya kısaltabilir.
• Hakim verdiği sürenin kesin olduğuna karar verebilir. Hakimin tayin ettiği süre kesinse bunu açıkça belirtmesi işlemin süresinde yapılmaması halinde doğabilecek hukuki sonuçları tutanağa geçirerek ihtar eder.
• Hakimin tayin ettiği süre kesin süre değilse veya sürenin kesin olduğunu açıkça belirtmemişse, sürenin kaçırılması halinde yeni süre istenebilir. İkinci kez verilecek süre kanundan dolayı kesin süredir bundan sonra artık tekrar süre verilemez.

Sürelerin Başlaması ve Bitmesi

• Süreler, taraflara tebliğ anında veya tefhim anında başlamış sayılır.
• Sürelerin başlamasında ve hesaplanmasında resmi tatil günleri de dikkate alınır.
• Gün: Süreler gün olarak belirtilmişse, tebliğ veya tefhim tarihi olan gün hesaba katılmaz ve sürenin son günü tatil saatinde süre biter.
• Hafta, ay ve yıl olarak hesap edilen sürelerde, sürenin başladığı güne son hafta veya ay ya da yıl içindeki karşılık gelen günün tatil saatinde süre biter.
• Sürenin son günü resmi tatil gününe rastlarsa, süre, tatili takip eden ilk iş günü çalışma saati sonunda biter.

Adli Tatil

• Adli tatil her yıl 20 Temmuz tarihinde başlar, 31 Ağustos tarihinden sona erer. Yeni adli yıl 1 Eylül’de başlar.
• Kural olarak mahkemeler, adli tatilde dava ve işlere bakamazlar. Bu durumda dava ve işler tatilden sonraki zamana ertelenir.
• Adli tatilde bakılmayan iş ve davalarla ilgili, sürenin sonu adli tatile rastlarsa, bu süreler adli tatilin bittiği günden itibaren 1 HAFTA daha uzatılmış sayılır.
• Adli tatilde görülen dava ve işlere nöbetçi mahkemelerde bakılır. Adli tatilde görülen dava ve işlerde süre sonu adli tatile rastlarsa, süre adli tatilden sonra uzatılmaz.
• Adli tatilde bakılacak davalar 103. maddede belirtilmiştir. Buna göre;
  • İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.
  • Her çeşit nafaka davaları ile soy bağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.
  • Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.
  • Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.
  • Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.
  • İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.
  • Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.
  • Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.
  • Çekişmesiz yargı işleri.
  • Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.
• Adli tatil hükümleri BAM ve Yargıtay’da da uygulanır.
• Tarafların anlaşması halinde veya bir tarafın yokluğunda görülen ve diğer tarafın hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki dava ve işlere tatilden sonrada bakılabilir.