- Elinde olmayan sebeplerle süresinde işlem yapamayan kimse için tanınmış bir olanak olan eski hale getirme HMK 95-101. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
| MADDE 95-Elde olmayan sebeplerle, kanunda belirtilen veya hâkimin kesin olarak belirlediği süre içinde bir işlemi yapamayan kimse, eski hâle getirme talebinde bulunabilir. Süresinde yapılamayan işlemle ulaşılmak istenen aynı sonuca, eski hâle getirme dışında, başka bir hukuki yoldan ulaşılabiliyorsa, eski hâle getirme talebinde bulunulamaz. |
Şartları
- Eski hale getirme usulü üç şarta bağlı olarak düşünülebilir.
- Birincisi, elde olmayan sebeplerle işlemin süresinde yapılamamış olması.
- İkincisi, yapılamayan işlemi yerine getirmek için başka bir kanuni çare kalmamış olmasıdır.
- Üçüncüsü, talebin süresinde yerine getirilmesi.
Reklam
Süre Elde Olmayan Sebeplerle Kaçırılmış Olmalı
- İşlemi yapmak zorunda olan kimsenin, kendi isteği dışında o işlemi yapamamış olmasıdır. İşlemin yapılamaması kişinin kendi kusuruna dayanmamalıdır.
- Vekilde eski hale getirme sebeplerine dayanarak talepte bulunabilir.
Başka Bir Kanuni Çare Olmamalı
- Süresinde, elde olmayan sebeplerle yapılamayan işlemin yapılması için başka bir imkanın olmamasıdır.
Süresi İçinde Talepte Bulunmalıdır.
- Eski hale getirme talebi, engelin kalkmasından itibaren 2 HAFTA içinde yapılmalıdır.
- Kanun yolu süresini kaçırmış olan taraf şartları taşıyorsa, eski hale getirme talebini istinaf veya temyizde de yapabilir.
| NOT : Maddi hukuka yönelik sürelerin kaçırılması halinde eski hale getirme usulüne başvurulması mümkün değildir. HMK’nın veya hakimin tayin ettiği sürelerin kaçırılması halinde eski hale getirme talebinde bulunabilir. |
Usul
- Yapılamayan işlem normalde hangi mahkemede yapılacaksa talep o mahkemeye dilekçeyle sunulmalıdır.
- Dilekçede, talebin dayanağı olan sebepler ve bunların delil ile emareleri de gösterilmelidir.
- Kanun yollarında ise istinaf ise Bölge Adliye Mahkemesinden; temyizde ise Yargıtay’dan talep edilmelidir.
- Eski hale getirme süresi içinde, elde olmayan sebeplerle süresinde yapılamayan işlemlerinde yapılması gerekir.
- Eski hale getirme talebini kabul eden mahkeme, kararında hangi işlemlerin geçersiz sayıldığını belirtir.
- Islah ile geçersiz sayılamayan işlemler eski hale getirme kararı ile de geçersiz sayılamaz.
| MADDE 96- Eski hâle getirme, işlemin süresinde yapılamamasına sebep olan engelin ortadan kalkmasından itibaren iki hafta içinde talep edilmelidir. İlk derece ve istinaf yargılamalarında, en geç nihai karar verilinceye kadar eski hâle getirme talebinde bulunmak mümkündür. Ancak, nihai karar bir tarafın yokluğunda verilmişse, tahkikat aşamasında kaçırılan süreler için kararın verilmesinden sonra da eski hâle getirme talebinde bulunulabilir. MADDE 97- Eski hâle getirme, dilekçeyle talep edilir. Dilekçede, talebin dayandığı sebepler ile bunların delil veya emareleri gösterilir. Süresinde yapılamayan işlemin de eski hâle getirme talebinde bulunmak için öngörülen süre içinde yapılması zorunludur. MADDE 98-Yapılamayan işlem için eski hâle getirme, bu işlem hakkında hangi mahkemede inceleme yapılacak idiyse, o mahkemeden talep edilir. Eski hâle getirme, istinaf yoluna başvuru hakkının düşmesi hâlinde, bölge adliye mahkemesinden; temyiz yoluna başvuru hakkının düşmesi hâlinde ise Yargıtay’dan talep edilir |
Reklam
Sonuçları
- Eski hale getirme talebi ile yargılama veya hükmün icrası ertelenmez. Ancak talep edenin haklı olduğuna karar verilirse ve teminatta gösterilirse mahkeme yargılamayı veya hükmün icrasını erteleyebilir.
- Mahkeme, teminat şartına bağlı olmadan da yargılamayı veya hükmün icrasını erteleyebilir.
- İlk derece mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinde talebin incelenmesi ön sorunlara yönelik usulle, Yargıtay’da ise temyiz usulüne göre incelenir.
- Eski hale getirme sebebiyle ortaya çıkan giderlerden talep eden sorumludur. Karşı taraf, asılsız itirazlarla eski hale getirme talebine karşı çıkarak masrafların artmasına neden olmuşsa giderlerden o da talep edenle birlikte sorumlu tutulmasına karar verilebilir.
| MADDE 99- Eski hâle getirme talebi, yargılamanın ertelenmesini gerektirmez ve hükmün icrasına engel olmaz. Ancak, talebi inceleyen mahkeme, talebi haklı görürse, teminat gösterilmek şartıyla, yargılamanın ertelenmesine veya hükmün icrasının geri bırakılmasına karar verebilir. Mahkeme, gerektiğinde teminat gösterilmeden de yargılamanın ertelenmesine veya icranın geri bırakılmasına karar verebilir. MADDE 100-İlk derece mahkemeleri veya bölge adliye mahkemelerinde eski hâle getirme talebi, ön sorunlar hakkındaki usule; Yargıtay’da ileri sürülecek eski hâle getirme talebi ise temyiz usulüne göre yapılır ve incelenir. Mahkeme, eski hâle getirme talebinin kabulü hâlinde, hangi işlemlerin geçersiz hâle geldiğini kararında belirtir. Islahla geçersiz kılınamayan işlemler, eski hâle getirme talebinden de etkilenmez. MADDE 101-Eski hâle getirme talebi sebebiyle ortaya çıkan giderler, talepte bulunan tarafa yükletilir. Ancak, karşı taraf eski hâle getirme talebine karşı asılsız itirazlar ileri sürerek giderlerin artmasına sebep olmuşsa, hâkim, giderlerin tümünün veya bir kısmının karşı tarafa yükletilmesine karar verebilir. |
