Zümre Sistemi

Yayınlanma: 06 Kasım 2020Son Güncellenme: 19 Ocak 2022
Zümre Sistemi

Konu Özeti

Türk hukukunda mirasçılık sistemi olarak zümre sistemi belirlenmiştir. Zümre sistemine göre herhangi bir zümrede yer alan kişiler mirasçı olabilirler. Zümreler üç tane olup her biri farklı bir ağacı oluşturur. Zümreler altsoy zümresi, ana-baba zümresi ile büyükana-büyükbaba zümresi olarak üç tanedir.

Bu konuda
  • Zümre sistemini
  • Mirasçılık sistemlerini
  • Mirasçıları ve mirasçı zümrelerini
  • Yasal mirasçıların belirlenmesini
öğreneceksiniz.

Mirasçılık Sistemleri

  • 1 – Fert Sitemi: Kimlerin mirasçı olacağına, her birinin miras bırakanla olan ilişkilerine göre ayrı ayrı incelenmesi ile ortaya çıkan mirasçılık sistemidir.
  • 2 – Sınıf Sistemi: Kan hısımlarının, miras bırakana yakınlıklarına göre sınıflara ayrılmasıdır.
  • 3 – Zümre Sistemi: Cermen hukuku kökenli olan zümre sistemi, İsviçre, Türkiye, Almanya gibi ülkelerde kullanılır.

Zümre Sisteminin Esasları

  • Türk hukukunda da uygulanan zümre sisteminde, bir kimse ile birlikte türeyen altsoyların tümü anlaşılır.
  • Türk hukukunda üç mirasçı zümresi vardır.

Birinci Zümre

  • Mirasbırakanın altsoyunun oluşturduğu zümredir.
  • Zümre başı olmayan aşağı doğru sınırsız bir zümredir.
    • Madde 495- Miras bırakanın birinci derece mirasçıları, onun alt soyudur. Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi alt soyları alır.

Reklam

A, B ve C miras bırakanın alt soyudur ve birinci zümre mirasçısıdır.

İkinci Zümre

  • Miras bırakanın ana-babası ile altsoyunun oluşturduğu zümredir.
    • Madde 496- Alt soyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi alt soyları alır. Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı takdirde, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.
  • Miras bırakanın alt soyu olmadığı için miras ana-baba zümresine geçer.
  • A ve B ikinci zümre mirasçıları ve yasal mirasçılardır.
  • A ve B hayatta olması C ve D’nin mirasçılığını engeller.

Üçüncü Zümre

  • Aşağı ve yanlara doğru sınırsız olan üçüncü zümrede, miras bırakanın büyük ana-babası ile onun altsoyu bulunur.
    • Madde 497- Alt soyu, ana ve babası ve onların alt soyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları,büyük ana ve büyük babalarıdır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar.
    • Miras bırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi alt soyları alır.
    • Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babalardan biri altsoyu bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşse, ona düşen pay aynı taraftaki mirasçılara kalır.
    • Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.
    • Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin mirasbırakandan önce ölmüş olması hâlinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları hâlinde onların payları diğer tarafa geçer.

Reklam

  • Miras bırakanın alt soyu olmadığı için birinci zümre mirasçılığı oluşmaz.
  • Miras bırakanın ana-babası ile alt soyu hayatta olmadığı için ikinci zümre mirasçılığı oluşmaz.
  • Miras bırakanın, büyük ana – baba zümresi yasal mirasçılarıdır.
  • Miras ana-baba hattı olarak ikiye ayrılır.
  • Hayatta olmayan E’nin miras payı alt soyu H’yi de mirasçı yapar.

Zümre Sisteminin İlkeleri

1 – Mirasçı olabilmek için bir zümreye dahil olmak gerekir.

  • Kan hısımlığı gibi hukuki hısımlık (soybağı) da zümreye dahildir.
  • Kan hısımları zümreye de dahil olmalıdır.
  • Kayın hısımları yasal mirasçı olamazlar.
  • Kan hısmı olmanın tek istisnası evlatlık ve altsoyudur.

2 – Bir önceki zümrede mirasçı bulunması, bir sonraki zümrenin mirasçılığını engeller.

Reklam

C, D ve E hayatta olduğu için A ve B’nin mirasçılığını engeller.

3 – Zümre içindeki ön sıradaki mirasçılar bir alt sıradaki mirasçıların mirasçılığını engeller.

A ve B birlikte mirasçılardır. A hayatta olduğu için D ve E (dolayısıyla F) mirasçı olamazlar.

4 – Zümre başı ya da kök başına altsoyun halef olması: Miras bırakandan önce ölen altsoyun, zümre başlarının yerini kök başları ya da altsoyun halefleri alır.

Reklam

  • A ve B zümre başlarıdır.
  • A aynı zamanda kök başıdır.
  • D, A’nın alt köküdür ancak kendi alt kökü yoktur.
  • B, alt soyu olmadığı için kök başı değildir.
  • F alt köktür.

5 – Mirasın birinci zümrede kök başlarına, ikinci ve üçüncü zümrede zümre başlarına eşit ayrılması.

  • B ölmüş olsaydı miras A ve altsoyuna kalırdı.
  • A’nın altsoyu olmasaydı mirasın tamamı B’ye kalırdı.
  • Miras B ile A’nın altsoyu arasında paylaştırılır.
  • E’nin miras payı kendi altsoyu F’ye geçer.

6 – İkinci ve üçüncü zümrelerde mirasın ana – baba hattı olarak ikiye ayrılması.

Reklam

  • Miras bırakanın alt soyu olmadığı için miras 2. zümreye geçer.
  • A ve B mirasçılardır.
  • A öldüğü için miras payı C’ye geçer.
  • C öldüğü için miras payı onun alt soyu D’ye geçer.

Çift Hısımlık

  • İki hısımlık bağı olan mirasçı iki ayrı köke dahil olmuyorsa tek bir pay alır.
  • İki hısımlık bağı olan mirasçı iki ayrı köke dahil oluyorsa iki pay hakkı vardır.
  • Mirasçılar ikinci zümre (ana-baba) mirasçısıdır.
  • A ve B hayatta olmadığı için miras payları alt soylarına geçer.
  • C ve D hayatta olmadığı için miras payları kendi alt soylarına geçer.
  • D’nin alt soyu G hayatta olmadığı için miras payı kendi alt soyu H’ye geçer.
  • C’nin alt soyu E ve F’dir. F hayatta olmadığı için miras payı kendi alt soyuna geçer.
  • H, iki ayrı köke sahip olduğu için iki miras hakkı vardır.

Yarım Kan Hısımlığı

  • Yarım kan hısımı, miras bırakan ile ortak asıllarının zümresinden pay alabilir.

Reklam

  • İkinci zümre mirasçıları yasal mirasçılardır.
  • A ve B hayatta olmadığı için alt soyları mirasçı olur.
  • B’nin miras payının tamamı alt soyu C’ye kalır.
  • A’nın miras payı ise C ile yarım kan hısımı E arasında paylaştırılır.

Evlatlık ve Alt Soyunun Mirasçılığı

  • Kan hısımı olmayıp zümre mirasçısı olabilecek kişiler sadece evlatlık e alt soyudur.
  • Evlat edineni ölümü anında kurulmuş ve geçerli bir evlatlık ilişkisi olmalıdır.
  • Evlatlığın kendi kan hısımlarına olan mirasçılığı devam eder.
  • Evlatlık ve alt soyu evlat edinene mirasçı olurlar.
  • Evlatlık ile evlat edinen arasındaki mirasçılık tek yönlüdür. Evlat edinen, evlatlığın mirasçısı olamaz.
    • Madde 500- Evlâtlık ve altsoyu, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder.
    • Evlât edinen ve hısımları, evlâtlığa mirasçı olmazlar.

Evlilik Dışı Hısımların Mirasçılığı

  • Madde 498- Evlilik dışında doğmuş ve soy bağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar.

Eşin Mirasçılığı

  • Eş zümre mirasçısı değildir. Her zümrede, zümre mirasçıları ile birlikte mirasçı olur.
  • Mirasçı atanmışsa, eş ile atanmış mirasçı birlikte mirasçı olurlar.
  • Eşin Pay Oranları:
    • Birinci zümre ile mirasçı ise terekenin 1/4’ü,
    • İkinci zümre ile mirasçı ise terekenin 1/2’si,
    • Üçüncü zümre ile mirasçı ise terekenin 3/4’ü eşin yasal miras payıdır.
  • Birinci ve ikinci zümrede hiç mirasçı kalmamışsa ve üçüncü zümrede, zümre başları (büyük ana-baba) ve altsoyları(amca, dayı, hala) hayatta değilse eş tek başına mirasçı olur.
  • Eş; amca, dayı, hala, teyzenin alt soylarının mirasçılığını engeller.
    • Madde 499- Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:
      1. Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
      2. Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
      3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.

Devletin Mirasçılığı

  • Madde 501- Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete geçer.

Reklam

Benzer İçerikler
Şekli Ölüme Bağlı Tasarruflar 2 – Vasiyetname Çeşitleri
Medeni Hukuk

Şekli Ölüme Bağlı Tasarruflar 2 – Vasiyetname Çeşitleri

Vasiyetnameler, şekli ölüme bağlı tasarruflardan biridir. Miras sözleşmesine göre vasiyetname yapma...

İçeriğe Git>
Tasarrufun İptali – İcra Suçları
İcra İflas Hukuku

Tasarrufun İptali – İcra Suçları

Cebri icra hukuku kapsamında önemli bir yer tutan tasarrufun iptali ve icra suçları aynı yazıda ele...

İçeriğe Git>
Ölüme Bağlı Tasarruflara Giriş
Medeni Hukuk

Ölüme Bağlı Tasarruflara Giriş

Ölüme bağlı tasarruflar kişilerin son arzularını içeren ancak kişi vefat ettikten sonra hüküm doğura...

İçeriğe Git>
Cumhurbaşkanının Sorumluluğu ve Vekalet
Anayasa Hukuku

Cumhurbaşkanının Sorumluluğu ve Vekalet

Yeni kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Cumhurbaşkanına vekalet edecek kişiler değişm...

İçeriğe Git>
Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması
Medeni Hukuk

Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması

Taşınmaz mülkiyetinin kazanımı çeşitli yollarla gerçekleşebilir. Aslen kazanma, devren kazanma, tesc...

İçeriğe Git>
İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar
İcra İflas Hukuku

İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar

İflas hukukuna yönelik olarak genel özelliklerin bahsedildiği yazımızda iflasa tabi olanlar, iflas i...

İçeriğe Git>
Copyright © 2023 Bikifi
Instagram Logo
Twitter Logo
Facebook Logo