Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip – Taşınır Rehni

Yayınlanma: 13 Şubat 2020Son Güncellenme: 06 Temmuz 2021
Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip – Taşınır Rehni

Konu Özeti

Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibe ancak rehinle temin edilmiş alacaklar için başvurulabilir. Bu durumda önce rehne başvuru şartı getirilmiştir. Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip taşınır rehni ve taşınmaz rehni için ilamlı veya ilamsız olarak yapılabilir.

Bu konuda
  • Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibin ne olduğunu
  • Önce rehne başvuru şartını
  • Taşınır rehnini
  • Rehin açığı belgesinin niteliğini ve önemini
öğreneceksiniz.

Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip

  • Rehin, maddi hukuka dayanan ayni bir teminattır.

Önce Rehne Başvuru

  • Alacağı rehinle temin edilmiş bir alacaklı alacağını takip yaparak elde etmek isterse kural olarak önce rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapmalıdır.
  • Bu yola başvurmadan ilamlı veya ilamsız icra yoluna başvuramaz, borçlu iflasa tabi kimselerden ise iflas yoluna başvurulamaz. Aksi halde icra müdürü bu yöndeki bir talebi reddetmelidir. Bu yola başvurulması aynı zamanda süresiz şikayet konusu olur.
  • Rehin dışında kalan alacak için ilamlı veya ilamsız icra ile iflas istenebilir.
  • Bir alacak hem rehin hem kefaletle teminat altına alınmışsa, rehin kefilin kefaletini kapsamıyorsa, önce rehne başvuru zorunluluğu kefil için uygulanmaz. ( Müteselsil kefil)
  • Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapıldığında rehinli mal satılır bedeli rehinli alacaklıya ödenir. Satış bedeli alacağı karşılamıyorsa, alacaklı karşılanmayan kısım için haciz ve iflas yoluyla takip yapabilir.
    • Madde 45/1 – Rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusu iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklı yalnız rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabilir. Ancak rehinin tutarı borcu ödemeye yetmezse alacaklı kalan alacağını iflas veya haciz yoluyla takip edebilir.
  • Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibin dört istisnası vardır:
    • SPK ve TOKİ tarafından rehinle temin edilmiş alacaklar için rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurulmadan doğrudan haciz yoluyla takip yapılabilir.
      • Madde 45/2 – 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan rehinle temin edilmiş alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılabilir veya haciz yoluna başvurulabilir.
    • Alacağı kambiyo senedine bağlı alacaklı alacak rehinle temin edilmiş olsa dahi rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurmadan doğrudan kambiyo senetlerine özgü haciz veya iflas yoluna başvurabilir.
      • Madde 45/3 – Police ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167‘nci madde hükmü mahfuzdur.
    • İpotekle temin edilmiş olan faiz yıllık taksit alacakları içinde rehin alacaklısı rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapmadan haciz veya iflas yoluyla takip yapabilir.
      • Madde 45/4 – İpotekle temin edilmiş faiz ve senelik taksit alacaklarında, alacaklının intihabına ve borçlunun sıfatına göre, rehinin paraya çevrilmesi veya haciz yahut iflas yollarına müracaat olunabilir.
    • Gemi üzerinde akti veya kanuni rehin hakkı olan alacaklı önce rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurmadan iflas yoluyla takip yapabilir. (TTK madde 1378) Gemi üzerinde kanuni rehin hakkı olan alacaklılar, genel haciz yolu ile veya kambiyo senetlerine özgü takip yolu ile takip yaptığında, rehin hakkından feragat etmiş sayılırlar.

Rehnin Paraya Çevrilmesi Çeşitleri

  • Rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurulması için öncelikle rehinli alacak söz konusu olmalıdır.
  • Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipte kendi içinde ilamlı ve ilamsız olarak ikiye ayrılır.
  • Rehnin parya çevrilmesi prosedürü içinde haciz aşaması yoktur. Zira alacaklı, alacağını rehin üzerinden sağlayacaktır.
  • Borç muaccel olduğunda ödenmezse rehinli alacaklı, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başvurarak rehnin satılmasını ve bedelinin kendisine ödenmesini isteyebilir Ödenmeyen alacak yerine rehinli malın kendisine verilmesini isteyemez. Bu konuda yapılan anlaşmalar geçersizdir.
    • TMK – Madde 873/1- Borç ödenmezse alacaklı, alacağını rehinli taşınmazın satış bedelinden elde etme hakkına sahiptir.
    • TMK –Madde 949- Borcun ödenmemesi hâlinde rehinli taşınırın mülkiyetinin alacaklıya geçmesini öngören sözleşme hükmü geçersizdir.

Reklam

TAŞINIR REHNİ

Taşınır Rehninin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İlamsız Takip

  • Takip Talebi ve Ödeme Emri:
  • Takip talebinde rehinle ilgili kayıtlara yer verilmelidir.
    • Madde 145 – Alacağı taşınır rehni ile sağlanmış alacaklı, takip talebinde 58 inci maddede yazılı hususlardan başka merhunun ne olduğunu ve merhun üçüncü şahıs tarafından verilmiş veya merhunun mülkiyeti üçüncü şahsa geçmiş ise onun ve merhun üzerinde sonra gelen rehin hakkı mevcut ise bu hakka sahip olan şahsın ismini de bildirir.
  • Takip talebini alan icra dairesi borçluya veya varsa rehinli malın maliki olan üçüncü kişiye ödeme emri gönderir.
  • Ödeme emrinde takip talebindeki kayıtlara ve ihtarlara yer verilir.
  • Ödeme emrinde bulunacak ihtarlar:
    • Ödeme emrinden itibaren 15 GÜN içinde ödemesi gerektiği,
    • Ödeme emrinden itibaren 7 GÜN içinde itiraz etme hakkı olduğu,
    • 15 gün içinde ödemez veya 7 gün içinde itiraz etmezse rehnin satılacağı bildirilir.
    • Ödeme emrine 7 GÜN içinde rehinle ilgili açıkça itiraz etmezse rehni kabul etmiş sayılacağı bildirilir.
    • Sadece rehne itiraz ederse, alacaklı takipten vazgeçerek haciz yoluyla takibe devam edebileceği bildirilir.
    • Madde 146 – Takip talebi üzerine, icra dairesi, keyfiyeti merhun üzerinde sonra gelen rehin hakkı sahibine bir ihbarname ile bildirir ve borçlu ile rehin maliki üçüncü şahsa aşağıdaki kayıtlara uygun olmak üzere birer ödeme emri gönderir: 1. Ödeme müddeti on beş gündür. 2. Yedi gün içinde itiraz olunmaz ve 1 numaralı bendde yazılı müddet içinde borç ödenmezse rehnin satılacağı bildirilir.
  • Sonradan rehin hakkı sahiplerine de durum ihbarname ile bildirilir.
  • Ödeme Emrine İtiraz:
  • Yedi gün içinde ödeme emrine itiraz etmezse alacaklının rehin hakkını ayrıca ve açıkça itiraz etmemiş olan borçlu artık rehin hakkını kabul etmiş sayılır.
  • Borçlu sadece rehin hakkına itiraz etmişse bununla ödeme emrindeki alacağı kabul etmiş olur. Alacaklı rehin hakkına ilişkin itirazın iptali veya kaldırılmasını isteyebileceği gibi rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipten ve bununla itiraz edilen rehin hakkından vazgeçerek takibin aynı dosyadan gelen haciz yoluyla devamını isteyebilir.
  • Alacaklı tercihini genel haciz yoluyla takipte kullanırsa borçluya mal beyanında bulunması için 7 GÜN süre verilir.
  • Borçlu yedi gün içinde itiraz etmezse 15 gün borcu ödemezse veya itiraz eder ve itirazı reddedilirse alacaklı rehinli malın satılmasını 6 AY içinde isteyebilir. (Müşterek Hükümler)
    • Madde 147 – Ödeme emrine itiraz hakkında 62 den 72’nci maddeye kadar olan hükümler uygulanır. Ancak;
    • 1. Rehin hakkına açıkça itiraz edilmemişse, alacaklının rehin hakkı takip safhası içinde artık tartışma konusu olamaz.
    • 2. Sırf rehin hakkına itiraz olunduğu takdirde, alacaklı, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipten vazgeçerek, takibin haciz yolu ile devamını isteyebilir. Bu takdirde, borçluya mal beyanında bulunması için yedi gün mühlet verilir.

Taşınır Rehninin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İlamlı Takip

  • Alacak veya taşınır mal üzerindeki rehin hakkı veya her ikisi ilama (veya ilam niteliğindeki) dayanıyorsa taşınır rehni sahibi alacaklı rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip yoluna başvurabilir.
    • Madde 150/h – Alacağın veya rehin hakkının yahut her ikisinin bir ilamda veya ilam mahiyetini haiz belgelerde tespit edilmiş olması halinde, ilamların icrasına dair hükümler kıyasen uygulanır.
  • Talebi alan icra dairesi borçluya ve varsa rehinli malın malik olan üçüncü kişisine icra emri gönderir. (32. Maddeye göre)
  • Yedi gün içinde borç ödenmez ve icranın geri bırakılmasına ilişkin karar getirilmezse rehnin satılacağı ihtar edilir.

ORTAK HÜKÜMLER

Rehnin Paraya Çevrilmesi ve Paylaştırılması

  • Satış isteme hakkı doğan alacaklı, ödeme veya icra emrinin tebliğinden itibaren 6 AY içinde, taşınır Rehninin, 1 YIL içinde de taşınmaz Rehninin satışını isteyebilir.
  • Süresi içinde satış istenmezse rehin yoluyla takip düşer.
  • Rehinli malın satılmasında genel haciz yoluyla takip usulü uygulanabilir.
    • Madde 150/e – Alacaklı, taşınır rehnin satışını ödeme veya icra emrinin tebliğinden itibaren altı ay içinde, taşınmaz rehnin satışını da aynı tarihten itibaren bir yıl içinde isteyebilir. Satış yukarıdaki fıkrada gösterilen müddetler içinde istenmez veya talep geri alınıp da bu müddetler içinde yenilenmezse takip düşer. 78 inci maddenin 2’nci fıkrası hükmü rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipte de kıyasen uygulanır.
  • TOKİ tarafından rehinle temin edilmiş alacaklılarının takibinde, satışı istenen taşınmazın kıymet takdirini SPK tarafından yetki verilmiş kişiler yapabilir.
  • Satış isteyen rehinli alacaklı kendi istediği satış için rüçhanlı değildir. Ancak satış isteyenin daha önünde yer alan başka rehinli alacaklı rüçhanlıdır. Satış isteyenden sonra gelen rehinli alacaklılar rüçhan hesabına katılmazlar.

Rehin Açığı Belgesi

  • Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takipte alacak tam veya hiç karşılanmamışsa açık kalan kısım için rehin açığı belgesi verilir. Ancak bu belge ile borçlunun başka malvarlığının varlığı araştırılmamaktadır. Dolayısıyla aciz vesikası anlamında değildir.
  • Rehin açığı belgesi elde eden alacaklı, genel hükümlere göre tekrar takip başlatmalı ve takip sonunda açık kalan kısmı alamazsa aciz vesikası alabilir.
  • Geçici Rehin Açığı Belgesi
  • Takip devam ederken, rehinli malın satılması ile elde edilecek para, alacağı karşılamadığı anlaşılıyorsa, alacaklının talebi ile geçici rehin açığı belgesi verilir.
  • Satış talebinden sonra kesinleşen kıymet takdirine göre rehinli malın alacağı karşılamayacağı anlaşılıyorsa alacaklı talebi üzerine geçici rehin açığı belgesi verilir.
  • Belge alındıktan sonra artık yeni bir takip yapmadan alacağın karşılanmayan kısmı için borçlunun mallarının haczini isteyebilir veya başka bir alacaklının haczine iştirak edebilir.
  • Belge sahibi alacaklı, rehin satılıp açık kesinleşmedikçe, haczettirdiği malların satışını isteyemez.
    • Madde 150/f – Alacaklının satış talebinden sonra takdir edilen ve kesinleşen kıymete göre merhunun alacağı karşılamayacağı anlaşılırsa, alacaklının talebi üzerine kendisine açık kalan miktar için bir muvakkat rehin açığı belgesi verilir. Alacaklı, bu belgeye dayanarak borçlunun diğer mallarının haczini icra memurundan talep edebilir ve 100 üncü maddedeki esaslar dahilinde diğer alacaklıların haczine iştirak edebilir. Bu takdirde alacaklı,rehnin satışı neticesinde, alacağının tahsil edilemeyen kısmını borçlunun diğer mahcuz mallarından rüçhansız olarak alır.
  • Kesin Rehin Açığı Belgesi
  • Rehnin alacağı karşılamadığı kesin olarak anlaşılıyorsa kesin rehin açığı belgesi verilir.
    • Rehin, satış isteyen alacaklının alacağına derece itibariyle rüçhanı olan diğer rehinli alacakların tutarından fazla bir bedelle alıcı çıkmadığı için satılamazsa veya,
    • Satılıp da satış bedeli takip yapan rehinli alacaklının alacağını karşılamazsa, rehin alacaklısına kesin rehin açığı belgesi verilir.
  • Kesin rehin açığı belgesi sonuçları:
    • Alacaklı, borçluya karşı haciz veya iflasa tabi ise iflas yoluyla takip yapabilir,
    • Alacaklı 1 yıl içinde, haciz yoluyla takip yaparsa, borçluya yeniden icra ve ödeme emri gönderilmesine gerek yoktur.
    • Bir yıldan sonra ise yeniden takip yapabilir.
    • Kesin rehin açığı belgesi, borç ikrarını içeren senet hükmündedir.
    • Madde 152 – Rehin, satış isteyenin alacağına derece itibariyle rüçhanı olan diğer rehinli alacakların tutarından fazla bir bedelle alıcı çıkmamasından dolayı satılamazsa veya satılıp da tutarı takip olunan alacağa yetmezse, alacaklıya bütün veya geri kalan alacağı için bir belge verilir. Alacağın irat senedinden veya bir taşınmaz mükellefiyetinden doğmayan alacaklı, bu suretle tahsil edemediği alacağı için borçlunun sıfatına göre iflas veya haciz yoluna gidebilir. Alacaklı, satış yapılmamışsa artırma gününden,satış yapılması halinde satışın kesinleşmesi tarihinden itibaren bir sene içinde haciz yolu ile takip talebinde bulunursa yeniden icra veya ödeme emri tebliğine lüzum yoktur. Rehin açığı belgesi, borç ikrarını mutazammın senet mahiyetindedir.
Benzer İçerikler
Menfi Tespit ve İstirdat Davaları
İcra İflas Hukuku

Menfi Tespit ve İstirdat Davaları

Menfi tespit ve istirdat davalarını açıkladığımız yazımızda özellikle takipten önce veya sonra açıla...

İçeriğe Git>
Tasfiye İşlemi ve Alacaklılar Toplantısı
İcra İflas Hukuku

Tasfiye İşlemi ve Alacaklılar Toplantısı

İflas masasının oluşmasından sonra gerekli işlemler yapılarak malların tespiti ve muhafazası sağlanı...

İçeriğe Git>
Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip – Taşınmaz Rehni
İcra İflas Hukuku

Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takip – Taşınmaz Rehni

Rehinli mallara yönelik takipler için rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başvurulabilir. Rehnin...

İçeriğe Git>
İhtiyati Haciz
İcra İflas Hukuku

İhtiyati Haciz

HMK'da düzenlenen geçici hukuki korumalar gibi İcra İflas Kanununda da geçici hukuki korumalara yer...

İçeriğe Git>
İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar
İcra İflas Hukuku

İflas Organları ve İflasa Tabi Olanlar

İflas hukukuna yönelik olarak genel özelliklerin bahsedildiği yazımızda iflasa tabi olanlar, iflas i...

İçeriğe Git>
İflas İçi Konkordato ve Malvarlığı Terki Konkordato
İcra İflas Hukuku

İflas İçi Konkordato ve Malvarlığı Terki Konkordato

Cebri icra hukuku kapsamında yer alan ancak icra ve iflastan farklı olarak konkordato hususu ile ala...

İçeriğe Git>
Copyright © 2023 Bikifi
Instagram Logo
Twitter Logo
Facebook Logo