Hak Ehliyeti

Yayınlanma: 28 Mart 2021Son Güncellenme: 07 Temmuz 2021
Hak Ehliyeti

Konu Özeti

Medeni Hukukun Kişiler Hukuku kitabında düzenlenen ve kişilerin hak ve borçlara sahip olma yeteğini ifade eden ehliyet hak ehliyetidir. Hak ehliyeti, genellik ve eşitlik ilkesine göre gerçek kişilere tanınmıştır. Hak ehliyetinin de sınırlandırmaları mevcuttur.

Bu konuda
  • Hak ehliyetinin önemini
  • Hak ehliyetinin nasıl kazanıldığını
  • Hak ehliyetinin ne ifade ettiğini
  • Hak ehliyetinin sınırlandırılmasını
öğreneceksiniz.
  • Hak ehliyetinin varlığı ile kişi haklara ve borçlara sahip olabilir. Hak ehliyeti kişilikle beraber ortaya çıkar ve fiil ehliyetinden farklıdır.
  • Hak ehliyeti gerçek kişiler için hak ve borçlara sahip olma ehliyetidir.
  • Hak ehliyetinin kapsamı kanunlarla ve içtihatlarla oluşmaktadır.
  • Hak ehliyetinin TMK’da da bahsedilen iki ilkesi vardır.
    • Genellik ilkesi.
    • Eşitlik ilkesi.
Madde 8/1 – Her insanın hak ehliyeti vardır.

Hak Ehliyetinin İlkeleri

Genellik İlkesi

  • Her insanın hak ehliyetine sahip olması genellik ilkesinin sonucudur.

Reklam

Eşitlik İlkesi

  • Hiç kimsenin ayrıma tabi tutulmaksızın hak ehliyetine sahip olmasıdır.

Hak Ehliyetinin Sınırlandırılması

  • Hak ehliyetinin sınırlandırılması kanundan kaynaklanabileceği gibi bazı durumlarda hakim kararıyla da ortaya çıkabilir.
Madde 8/2 – Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde, haklara ve borçlara ehil olmada eşittirler.

Kanundan Doğan Sınırlandırma Halleri

Yaş

  • Evlenmek için kural olarak 17 yaşın doldurulması gerekir. Olağanüstü hallerde hakim, önemli sebep varsa 16 yaşındaki kişinin de evlenmesine izin verebilir.
  • Evlat edinmek isteyen evli olmayan kişi ancak 30 yaşını doldurunca evlat edinebilir.
  • Eşlerden biri diğer eşin çocuğunu evlat edinecekse 30 yaşını doldurmuş olmalı ve en az iki yıldır evli bulunmaları gerekir.
  • Vasiyetname yapabilmek için 15 yaşın doldurulması ve ayırt etme gücüne sahip olma şartı vardır.
  • Kefil olma, vakıf kurma, önemli bağışlarda bulunma, vasi olma, din seçebilme gibi hallerde de ergin olma koşulu aranır.

Cinsiyet

  • Kadının önceki evliliği sona erdikten itibaren 300 gün geçmedikçe yeniden evlenemez. Bu hükümle soybağı karışıklıkları önlenmek istenmiştir.
  • Evli kadın kocasının soyadını taşır. Aynı zamanda yeni düzenlemelerle birlikte kendi soyadını da kocasının soyadı önünde kullanabilir.
  • Evlilik dışı doğan çocuk ananın soyadını taşır. Ananın iki soyadı varsa, çocuk ananın bekarlık soyadını taşır.

Diğer Haller

  • Hak ehliyeti bakımından ayırtım gücü önemli değildir ancak hak ehliyetinin kapsamındaki bazı işlemleri yapabilmek için ayırtım gücünün varlığı aranabilir.
  • Yabancılık hak ehliyetinde önemli değildir, ancak bazı durumlarda (taşınmaz alım-satımı) yabancılık için özel hükümler konulmuştur.

Reklam

Hakim Kararıyla Sınırlandırma

  • Kural olarak hakim kararıyla kişiler arasında farklılık yaratılamaz. Ancak bazı durumlarda hak ehliyeti yönünden kısıtlamalar getirilebilir.
    • Örneğin, beş yıldan fazla ceza alan kimsenin velayet hakkından yoksun bırakabilir.
Benzer İçerikler
Tasarrufun İptali – İcra Suçları
İcra İflas Hukuku

Tasarrufun İptali – İcra Suçları

Cebri icra hukuku kapsamında önemli bir yer tutan tasarrufun iptali ve icra suçları aynı yazıda ele...

İçeriğe Git>
Genel Kavramlar
Medeni Hukuk

Genel Kavramlar

Medeni Hukuka giriş niteliğinde olan bu yazıda, medeni hukukun temel kaynaklarını ve bunların kullan...

İçeriğe Git>
Hakların Kazanılması
Medeni Hukuk

Hakların Kazanılması

Türk hukukunda geniş bir yer kaplayan hukuki işlemler, hukuki işlemlerin geçersizliği, hakların kaza...

İçeriğe Git>
Hak Kavramı
Medeni Hukuk

Hak Kavramı

Hukuken korunan ve sahibine bu korumadan yararlanma yetkisi veren menfaate hak denir. Hak kavramını...

İçeriğe Git>
Kayıtların Hükmü
Medeni Hukuk

Kayıtların Hükmü

Sicile kayıt düşülebilen hususlarda bu kayıtların olumlu veya olumsuz hükmü vardır. Özellikle üçüncü...

İçeriğe Git>
Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması
Medeni Hukuk

Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması

Taşınmaz mülkiyetinin kazanımı çeşitli yollarla gerçekleşebilir. Aslen kazanma, devren kazanma, tesc...

İçeriğe Git>
Copyright © 2023 Bikifi
Instagram Logo
Twitter Logo
Facebook Logo